ADLİ SİCİL (SABIKA) VE ARŞİV KAYDI

Nis 15, 2021

Adli sicil kayıtları; adli sicil ve arşiv kaydı olmak üzere iki kategoriden oluşur. Adli sicil kaydına ilişkin hususlar Adli Sicil Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kayıtlar Adalet Bakanlığına bağlı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü’nce tutulur.

Mahkeme kararı verilen ceza ve güvenlik tedbirlerinin adli sicil kaydına işlenmesi için mahkeme kararının kesinleşmesi gerekir. Kesinleşmeyen mahkeme kararları adli sicil kaydına işlenmez.

Adli sicil kaydı kesinleşmeden sonra, kişinin mahkûmiyet hükmünü almasıyla başlayıp, cezası infaz edilene kadar geçen sürelerde tutulan kayıttır. Örneğin 4 yıl hapis cezası almış bir kimsenin mahkeme kararından itibaren 4 yıl boyunca adli sicil kaydı tutulur.

Mahkeme tarafından hükmedilen hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı ( HAGB ) ve kamu davasının açılmasının ertelenmesi adli sicil kaydına işlenemez.

Adli sicile kaydedilecek bilgiler, Adli sicil Kanunun 4. Maddesinde düzenlemiştir. Adli sicil kaydına nelerin işleneceği tek tek sayılmıştır:

Madde 4- (1) Türk mahkemeleri tarafından vatandaş veya yabancı hakkında verilmiş ve kesinleşmiş mahkûmiyet hükümleri adlî sicile kaydedilir. Bu bağlamda;

a) Hapis cezaları ile ilgili olarak;

1. Hapis cezasına mahkûmiyet kararı,

2. Koşullu salıverilme kararı,

3. Koşullu salıverilmede denetim süresinin uzatılmasına ilişkin karar,

4. Koşullu salıverilme kararının geri alınmasına dair karar,

5. Hapis cezasının infazının tamamlandığı hususu,

b) Hapis cezasının ertelenmesi halinde;

1. Denetim süresi,

2. Denetim süresinin yükümlülüklere uygun veya iyi halli olarak geçirilmesi dolayısıyla cezanın infaz edilmiş sayıldığı hususu,

3. Ertelenen hapis cezasının infaz kurumunda çektirilmesine ilişkin karar,

c) Adlî para cezası ile ilgili olarak;

1. Adlî para cezasına ilişkin mahkûmiyet hükmü,

2. Adlî para cezasının ödenmek suretiyle infaz edildiği hususu,

3. Adlî para cezasının tazyik hapsi suretiyle kısmen veya tamamen infaz edildiği hususu,

4. Adlî para cezasının tazyik hapsinden sonra kalan kısmının ödenmek suretiyle infaz edildiği hususu, d) Kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırıma mahkûmiyet halinde;

1. Kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırım olarak, adlî para cezasına mahkûmiyet veya güvenlik tedbiri uygulanması hükmü,

2. (Değişik: 26/2/2008-5739/7 md.) Kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırım olarak hükmedilen güvenlik tedbirinin gereklerinin yerine getirilmemesi dolayısıyla hapis cezasının infazına ilişkin karar, 3. Kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırım olarak hükmedilen güvenlik tedbirinin değiştirilmesine ilişkin karar,

e) Belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma ile ilgili olarak;

1. Kasten işlenen bir suç nedeniyle hapis cezasına mahkûmiyetin kanunî sonucu olarak yoksun kalınan haklara cezanın ertelenmesi dolayısıyla getirilen istisnaya ilişkin karar,

2. Mahkûmiyet hükmüyle bağlantılı olarak verilen, belli bir hak ve yetkinin kullanılmasının veya belli bir meslek veya sanatın icrasının yasaklanmasına ya da sürücü belgesinin geri alınmasına ilişkin karar, f) Türk vatandaşı hakkında yabancı mahkemeden verilmiş ve kesinleşmiş olan mahkûmiyet kararının Türk hukuku bakımından doğurduğu hak yoksunluklarına ilişkin olarak Cumhuriyet savcısının istemi üzerine mahkemece verilen karar,

g) Ceza mahkûmiyetini bütün sonuçlarıyla ortadan kaldıran şikayetten vazgeçme veya etkin pişmanlık dolayısıyla verilen karar,

h) Ceza zamanaşımının dolduğunun tespitine ilişkin karar,

i) Genel veya özel affa ilişkin kanun; özel affa ilişkin Cumhurbaşkanlığı kararı,

j) Askerî Ceza Kanununa göre verilmiş mahkûmiyet kararlarındaki ferî cezalar,

k) (Ek: 24/11/2016-6763/39 md.) Akıl hastalığı nedeniyle hükmedilen güvenlik tedbirlerine ilişkin kararlar, Adlî sicile kaydedilir.

(2) Kanun yararına bozma veya yargılamanın yenilenmesi sonucunda verilen mahkûmiyet hükmü ya da eski hükümde değişiklik yapan tüm hüküm ve kararlar açısından da birinci fıkra hükümleri uygulanır.

(3) Kanun gereği olarak gerçek kimliği saklı tutulan kişilerin adlî sicil ve arşiv kayıtlarına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir.

Adli sicile kaydedilmeyecek bilgiler ise Adli Sicil Kanununun 5. Maddesinde sayılmıştır.

Madde 5- (1) Türk mahkemeleri tarafından verilmiş olsa bile;

a) Disiplin suçlarına ve sırf askerî suçlara ilişkin mahkûmiyet hükümleri,

b) Disiplin veya tazyik hapsine ilişkin kararlar,

c) İdarî para cezasına ilişkin kararlar, Adlî sicile kaydedilmez. 

ADLİ SİCİL KAYDININ SİLİNMESİ

Adli sicil arşiv kaydının silinebilmesi için, kaydın üzerinden belirli bir süre geçmesi şartı aranır. Bu süre Türk Ceza Kanunu´nda yer alan suçlar için 5 yıldır. 5 yıllık süre ise, adli sicil arşiv kaydının oluşma şartlarının sağlanmasıyla işlemeye başlar. Adli sicil sabıka kaydı kişinin ölümü halinde ise kendiliğinden silinmektedir. İfade edilen süre şartlarının gerçekleşmesiyle birlikte, Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğüne yapılacak olan bir başvuru ile adli sicil arşiv kaydının silinmesi mümkündür.

ARŞİV KAYDI NEDİR?

Kural olarak mahkumiyet hükmü öncelikle adli sicil kaydı altına alınır. Daha sonra belli koşulların gerçekleşmesi halinde adli sicil kaydından silinerek arşiv kaydına alınır. Arşiv kaydından ise 5 yıl sonra silinir.

Ancak hak yoksunluklarına sebep olan bir ceza ise hükümlünün talebi üzerine, mahkemeden memnu hakların iadesi kararı alınmışsa kaydın arşive alınma koşullarının gerçekleştiği tarihten itibaren 15 yıl, memnu hakların iadesi kararı alınmamış ise kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren 30 yıl sonra arşiv kaydından silinecektir.

Vergi Kaçakçılığı Suçunun Sabıka (Adli Sicil) Kaydından Silinmesi

213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’na aykırı davranmak suçundan sanık …‘in, 359/1 gereğincecezalandırılmasına dair Denizli 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nin kararının infazını müteakip, hükümlünün adli sicil arşiv kaydının silinmesi talebinin kabulüne dair aynı mahkeme kararının kanun yararına bozulması talep edilmiştir.

01.06.2005 tarihinde yürürlüğe giren 5352 Sayılı Adli Sicil Kanunu’nun kararın verildiği 10.05.2010 tarihinde yürürlükte olan geçici 2. maddesinin 1. fıkras 1. fıkrası “Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, Adalet Bakanlığı Adlî Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünce toplanmış olsun veya olmasın, suç tarihi itibarıyla bu Kanunun yürürlük tarihinden önceki kayıtlar hakkında, 3682 Sayılı Kanuna göre süre yönünden silinme koşulu oluşanlar silinir; diğer kayıtlar için bu Kanun hükümlerine göre işlem yapılır. Anayasanın 76. maddesiyle özel kanun hükümleri saklıdır.” ve 2. fıkrası “Birinci fıkra gereğince işlem yapılarak arşive alınan kayıtlar hakkında, 3682 Sayılı Kanun’un 8. maddesinde öngörülen sürelerin dolduğu veya ertelenmiş olan hükmün esasen vâki olmamış sayıldığı hallerde bu tarih esas alınarak, Anayasanın 76. maddesi ve özel kanunlarda sayılan suç ve mahkûmiyetler dışındaki kayıtlar için ilgilinin, Cumhuriyet Başsavcılığının veya Adlî Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünün talebi üzerine hükmü veren mahkemece veya talep edenin bulunduğu yer asliye ceza mahkemesince arşiv kaydının silinmesine karar verilir.” şeklindedir.

Arşiv kaydının silinmesi istenen mahkûmiyetin, 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 359. maddesinde “vergi kaçakçılığı” olarak düzenlenen suça dair olması ve bu mahkûmiyetin 5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 3. maddesinde hak yoksunluğu olarak yer alması nedeniyle, 5352 Sayılı Adli Sicil Kanunu’nun karar tarihinde yürürlükte olan geçici 2. maddesinin 2. fıkras 2. fıkrasındaki açık düzenleme gereğince, sözü edilen mahkûmiyetle ilgili arşiv kaydının silinmesinin mümkün olmadığı gözetilmeden, talebin reddi yerine arşiv kaydının silinmesine karar verilmesi yasaya aykırıdır. Bu nedenle hükmün kanun yararına bozulmasına karar verilmiştir (Yargıtay 11. Ceza Dairesi - Karar: 2017/2541).

Kasten Öldürmeye Teşebbüs ve Arşiv Kaydının Silinmesi

Hükümlü hakkında kasten öldürmeye teşebbüs suçu nedeniyle verilen 3 yıl 1 ay 15 gün hapis cezasının süre itibariyle Anayasa’nın 76. maddesi kapsamında kaldığından ve Adli Sicil Kanunu’nun 12. maddesinde öngörülen sürenin geçmemesi nedeniyle 5352 sayılı kanunun geçici 2. maddesinin 2. fıkrası uyarınca arşiv kaydından çıkartılması mümkün değildir. Bu durumda ya yasaklanmış hakların geri alınması kararı yoluyla arşiv kaydına alınma tarihinden itibaren 15 yıl içinde veya bu karar alınmamışsa 30 yıl içinde silinebilir. ( Yargıtay 1. Ceza Dairesi - Karar No: 2014/3727)

Yargıtay 3.Ceza Dairesi 2019/12298 E. 2019/10975 K. 20.05.2019 K.T.

“Dosya kapsamına göre, karar tarihinden önce 11.04.2012 tarihli ve 28261 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6290 sayılı Adli Sicil Kanunu ile Sporda Şiddet ve Düzensizliğini Önlenmesine Dair Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 2. maddesi ile değiştirilen, 5352 sayılı Kanun’un 12. maddesinin 1. fıkrası (b) bendi ile arşiv kayıtlarının silinmesi koşullarının yeniden düzenlendiği ve yapılan değişiklikle arşiv kayıtlarının silinmesi işleminin Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünce yapılacağının hükme bağlandığı nazara alındığında, 11.04.2012 tarihinden itibaren adli sicil ve arşiv kayıtlarının silinmesi işleminin münhasıran Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünce yapılması gerektiği gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesinde, isabet görülmediğinden bahisle, 5271 sayılı CMK’nin 309. maddesi gereğince anılan kararın bozulması lüzumunun ihbar olunduğu anlaşıldı.”

 

ADLİ SİCİL VE ARŞİV KAYDININ SİLİNMESİ TALEBİNE YÖNELİK DİLEKÇE ÖRNEĞİ

Ortak2
Ortak3

İLETİŞİM

Size ulaşabilmemiz için lütfen aşağıdaki formu eksiksiz olarak doldurun.