LİMİTED ŞİRKETLERDE HİSSE HACZİ

İki veya daha fazla hakiki veya hükmi şahıs tarafından bir ticaret unvanı altında kurulup, ortaklarının mesuliyeti koymayı taahhüt ettikleri sermaye ile mahdut ve esas sermayesi muayyen olan şirkete limited şirket denir. (TTK m. 503)

Türk Ticaret Kanunu’nun “Cebri icra” ana başlığı ve “şirketin feshini ihbar ve infisahı” alt başlığını taşıyan 522. maddesinin 1. fıkrasında “Ortaklardan birinin payını haczettirmiş olan alacaklı da aynı hakka sahiptir.“ denilmek suretiyle ortaklardan birinin şahsi alacaklısının, ortağın limited şirketteki payını (hissesini) haczettirebileceğini kabul etmiştir.

Borçlu ortağın şirketteki payının haczi, İcra ve İflas Kanunu’nun 94. maddesine göre yapılır. Bu maddede ki şirket payından maksat, bir pay senedine bağlı olmayan şirket paylarıdır. Borçlu ortağın şirketteki payının haczi işlemi İİK m. 89 hükmü gereğince şirkete haciz ihbarnamesi ya da haciz müzekkeresi tebliğ edilmek suretiyle gerçekleştirilebilir.

Limited Şirketlerde, şirket ortağının alacaklısı:
1- Ortağın şirketteki kar payının haczi ile alacağını kar payından tahsil edebilir.
TTK m.145: “Bir şirket devam ettiği müddetçe ortaklardan birinin şahsi alacaklıları, haklarını ancak şirketin bilânçosu gereğince o ortağa düşen kâr payından ve şirket fesholunmuşsa tasfiye payından alabilirler.

2- Şirket tarafından ortağa bir ücret ödenmesi söz konusu ise bu ücretin haczi ile alacağını tahsil edebilir.
TTK m.144: “Kanunda aksine hüküm olmadıkça, ortakların koydukları sermayeler için faiz ve şirketteki hizmetleri dolayısıyla kendilerine ücret verilmesi şirket mukavelesiyle kabul olunabilir.”

3- Ortağın şirketteki payını (hissesini) haczettirebilir (İİK m.94). Fakat haczedilmiş olan, ortağa ait bu hisse: TTK m.522: “Ortaklardan birinin iflâsı halinde iflâs idaresi en az altı ay önce ihbar etmek şartıyla şirketin feshini isteyebilir. Ortaklardan birinin payını haczettirmiş olan alacaklı da ayni hakka sahiptir…” şartları gerçekleşmeden cebri icra yoluyla satılamaz.
*Alacaklının, ortağın şirketteki payından alacağını tahsili için şirketin feshini istemesi ve böylece tasfiye payından tahsilat yapması gerekmektedir.

LİMİTED ŞİRKET ORTAKLARININ HİSSE HACZİNDE İZLENECEK YÖNTEM

Öncelikle kesinleşmiş olan takipte alacaklı vekili tarafından icra müdürlüğüne şirket hissesi haczi talebi gönderilir. İcra müdürlüğünce talep incelenerek kabul edildiğine dair tensip tutanağı düzenlenir ve Şirketin bağlı bulunduğu Ticaret Siciline müzekkere yazılır. Ticaret Sicilinden bir haciz kararı cevap yazısı alınır. Bu yazıya istinaden artık harç yatırılması gerekmektedir.

Cevap yazısıyla birlikte icra müdürlüğünden şirkete, hisselerin haczedildiğine ve bu durumun şirket defterlerine işlenmesini talebini de içeren bilgilendirme yazısı gönderilir. Daha sonra şirkete dönem sonu kar paylarının tarafınıza ödenmesi için veya borç ödenmediğinden dolayı şirketin feshinin istenebileceğinin muhtırası gönderilir.

Haciz, şirket defterine işlenmemiş olsa bile şirkete tebliğ tarihinde yapılmış sayılır. Haciz icra dairesi tarafından tescil edilmek üzere Ticaret Sicili’ne bildirilir. Bu durumda haczedilen payın devri, alacaklının haklarını ihlal ettiği oranda batıl sayılacaktır. Haczedilen payın satışı da diğer bütün ortakların muvafakati olmak şartıyla (TTK m. 523/2) taşınır malların satışı usulüne tabi olacaktır. Anlaşıldığı üzere, burada icra mahkemesinin satışa karar vermesi şartı yani İİK m. 121’in uygulanması zorunluluğu bulunmamaktadır.